“D. Boaventure Aman Ba Nasionalismo TL”

Koalia, Mari Alkatiri:

Sekretariu Jeral (Sekjer) Partidu FRETILIN, MAri Alkatiri hateten katak, Dom Boaventura aman ba nasionalismu Timor Leste nian, tamba ho inisiativa no prinsipiu mak kontra ambisaun teretorial kolonialista iha Timor Leste, hodi luta ba ukun an. 

Mari Alkatir hato’o lia hirak ne’e wainhira halo vizita ba uma lisan Dom Boaventura foin lalais ne’e iha Aldeia Bemeta, Betano, Same, Manufahi. 

Tuir Mari Alkatiri katak, Distritu Manufahi sei sai istoria Timor Leste, tamba husi Manufahi mak Dom Boaventura bele hahu halo funu hasoru kolonialista. 
“Ohin ita mai hamutuk iha uma lisan bele dehan Aman ba nasionalisme Timor Leste nian,”katak Alkatiri. 

Sekjer FRETILIN ne’e Hatutan, nia parte koñese desde ki’ik konaba funu Dom Boaventura nian husi katuas ida ho naran mauleki. vizita hamutuk iha uma Lisan Dom Boaventura ne’e. 

“Ha’u sei ki’ik kedan Konese ona Funu Manufahi ninian, ha’u senti identifika an ho funu Manufahi ninian, ne’e mak halo ha’u sei ki’ik hela hanoin ona halo nusa mak bele hatutan tan funu ida ne’e para atu liberta rai Timor Leste,”dehan Alkatiri. 

Nune’e istoria Dom Boaventura ne’e istoria ne’ebé importante tebes ne’ebé tenki hakerek,ho nune’e FRETILIN liu husi uma lisan Dom Boaventura atu hatutan tan istoria. 

Nia esklarese, tempo FRETILIN ukun la liu husi fatin ne’e, tamba hahu ka komesa ukun husi zero la iha tempo para atu halo sasan ne’e hotu-hotu. 

“Ohin hanesan Premeira ves ha’u bele rekonese ba maluk sira nia oin ne’e sala, Divia duni atu liu uluk ida ne’e para atu hemu bé hamutuk hanesan ponte ida atu hala’o ukun ne’e diak liu tan ba oin,”dehan Alkatiri. 

Nia hatete, FRETILIN agora la ukun FRETILIN liu husi fatinne’e la’os deit tamba atu buka ninia abut, maibe atu hatutan tan luta ne’e para atu lori fila fali povu ba hetan dignidade. 

Tamba dignidade ne’e mak povu tenki kore an husi dependensia hotu-hotu hanesan dependensia Grupo ida ka Governu. Nune’e atu kore an husi dependensia ne’e, povu tenki senti nain ba rai Timor Leste, la’os sai fali anak buah ba rai ne’e. 

“Ami mai iha ne’e para atu hatete fila fali lia menon ne’ebé ami rona ami hakerek i ami sei kompri kuandu tempo to’o. Hatete mos ba povu no maluk sira iha ne’e katak rai pedasuk ida ne’e sei sai mos parte istoria Timor ninian, ne’e importante teb-tebes, tamba husi ne’e mak ita hahu kuaze tinan atus ida ba kotuk, i husi ne’e mos ita sei kontinua ba tinan atus ba atus ba oin. 

Iha fatin Hanesan Prezidenti Partidu FRETILIN Francisco Guterres ‘Lu-Olo’ hateten katak, vizita uma lisan Don Boaventura (Uma Lusi Corneal), tamba Dom Boaventura la’os halo istoria deit, maibe sai mos hanesan exemplo ida ba Timor oan tomak para atu halo tuir nia luta hodi hetan ukun rasik an. 

“Ezemplu ida ne’e mak FRETILIN hodi mai hola iha fatin ida ne’e wainhira nia hahu nia an hanesan organizasaun politika partidu ninian para atu lori Timor ne’e sai ukun an hanesan ita nia avo Dom Boaventura lori,” dehan Lu-Olo. 

Prezidenti partidu FRETILIN ne’e hatutan katak, iha istoria Dom Boaventura ne’ebé akompanha iha pontu tolu. Iha aspetu tolu ne’e premeiru mak aspeitu politika, aspetu sosila, no ikus mak aspetu kultura. 

“Buat tolu ne’e ha’u imazina deit iha tempo ne’eba oinsa mak ita nia avó Boaventura ho nia maluk sira bele senti nia fuan na konu buat bo’ot ne’e hodi bele buka ba Timor afirma nia indentidade,” katak Lu-Olo. 

Nia salienta, iha istoria Dom Boaventura ne’e nudar ema ne’ebé hakrak hari’i uma kain entre Timor oan sira atu mantein relasaun ba malu nudar Timor oan. 

Nune’e mos Dom Boaventura ne’ebé hodi dehan atu funda Republika Monarcia, ne’e konserteza nia estrutura uluk lisan tenki sai oin seluk ho ema mutun sira. 

“Ami senti buat ne’ebé Dom Boaventura halo ne’e ami sei felismente halo hodi halo tutan tamba ne’e mak ami senti mate bele mate mas funu sempre la’o ba oin nafatin para ita hodi bele ukun rasik an, hanesan uluk ita nia Avo Dom Boaventura halo,” tenik Francisco Lu-Olo.